Okuyucularım tarafından bana iletilen, belki de en sık karşılaştığım soru “YouTube ya da diğer siteler üzerinden kendi siteme embed kod ile içerik çeksem telif hakkı ihlali yapmış olur muyum?” şeklinde oluyor. Bu makalemizde değerlendiriyoruz.

1. Embed Kod Nedir?

Embed bir gömme kodudur. Bir web sitesinde yer alan içeriği, kendi sunucunuza yüklemeden alacağınız bu kod ile doğrudan kendi web siteniz üzerinden gösterebilirsiniz. Yani bu sayede dışarıdan çalışan bir kaynağın web sitenizde görünmesini sağlayabilirsiniz.

Embed kodu ile yerleştirilen içerik, tamamen içerik sahibinin kontrolünde olduğu için içerik sahibinin (barındırıcının) yapacağı tüm değişiklikler, embed kodun bulunduğu sayfanızı da etkileyecektir. Örneğin YouTube’ta yer alan bir videoyu embed kod ile sitenize eklediğinizde içerik sahibi videoyu YouTube üzerinden kaldırdığında içerik sizden de silinecektir.

Embed kodun bu özelliği hem içerik sağlayıcı hem de içeriği paylaşan kişi için kolaylık sağlamaktadır. Bu sayede içeriğin sahibi istediği her değişikliği içeriğini web sitesinde paylaşan yayıncılara bildirmek zorunda olmadan anlık ve hızlı olarak değiştirebilecektir.

2. Embed Kod İle İçerik Yerleştirmek Yasal Mı?

Konuyu iki farklı başlıkta ele alalım.

A. İçerik Sahibinin ya da Dağıtıcının Video Paylaşım Sitelerine İçeriği Yüklemesi Durumu

YouTube, DailyMotion gibi sitelerde yer alan videoların, ilgili web sitesinin Embed kodu açık bir şekilde kullanıcılarla paylaşması halinde, web sitesi sahiplerinin kodu kendi sitesinde paylaşması kural olarak telif hakkı ihlali sayılmaz.

Örneğin YouTube’un kullanıcı sözleşmesinde bu konu açık bir şekilde ifade edilmiştir. Hizmet Koşulları sözleşmesinin 7. Maddesinde içerik sahibinin içerik üzerindeki tüm haklarını muhafaza edeceğinden ancak YouTube’a ve Hizmet’in diğer kullanıcılarına kısıtlı lisans hakkı vermek zorunda olduğu ifade edilmektedir. Kısıtlı lisanstan kasıt ise aynı sözleşmenin 8. Maddesinde belirtilmiştir. Bu madde, hizmetin (YouTube’un) fonksiyonelliğinin el verdiği ölçüde diğer kullanıcıların içeriği kullanmak, çoğaltmak, dağıtmak, türemiş eserlerini hazırlamak, sergilemek, icra etmek üzere kullanabileceğini hüküm altına almaktadır.

Özellikle YouTube söz konusu olduğunda bir web site sahibinin YouTube’tan embed ile video çekmesinin telif hakkı ihlali yaratmayacağını tartışmasız olarak belirtebiliriz. Embed kod ile içerik çekmek, YouTube’un sağladığı bir fonksiyonellik olup, tüm YouTube kullanıcılarının bu özelliği kullanabileceği hizmet sözleşmesinde belirtilmiştir. Kaldı ki embed koduyla YouTube üzerinden paylaşım yapılması durumunda, içeriği sitesinde paylaşan kişi bir gelir elde etse dahi YouTube geliri hak sahibine iade etmektedir.

Bir web sitesinde yer alan içeriğin çerçeveleme teknolojisi (embed veya iframe) kullanılarak başka bir web sitesinde paylaşılması telif hakkı ihlali oluşturmayacaktır.

Bu durumun istisnası barındırıcının embed kodu açık bir şekilde kullanıcılar ile paylaşmamasıdır. Örneğin bir video barındırma sitesi videonun altında açık bir şekilde embed kodu paylaşmazsa ve siz HTML kodlarına bakarak bu embed koda ulaşır ve paylaşımda bulunursanız bu durumda telif hakkı gündeme gelecektir.

B. İçerik Sahibinden ya da Dağıtıcıdan Habersiz Olarak Video Paylaşım Sitelerine İçeriğin Yüklenmesi Durumu

Evet, olayın asıl kilit noktasına geldik. Bununla alakalı o kadar çok soru geliyor ki tek tek özel mesajdan açıklama yapmak yerine bir makale yazmaya karar vermemi sağladı.

Özellikle film sitesi veya müzik sitesi sahipleri içeriği kendi sunucularında barındırmadıklarını, Google Drive, Open Load, Mail.Ru gibi barındırıcılardan iframe kodla çektiklerini bu nedenle bir telif hakkı ihlali durumunda ceza alıp almayacaklarını merak ediyor.

Öncelikle şunu belirtelim böyle bir durumda elbette telif hakkı ihlali gündeme gelecektir. Bu konuda tartışma yoktur. Hak sahibi uğradığı her türlü zararın tazminini talep edebilir. Ancak buradaki problem şudur: Hak ihlali bildirimi barındırıcıya mı yoksa embed kodla içerik çeken web sitesine mi yapılacaktır? Barındırıcı bu durumda sorumluluğu tek başına mı üstlenecektir yoksa barındırıcıya içerik yükleyen üyeler mi sorumlu tutulacaktır?

En son söyleyeceğimi en başta söyleyerek bu konuda gerek Türkiye’de gerekse diğer ülkelerde müthiş bir bilinmezlik olduğunu belirtmeliyim. Ne Avrupa’da ne Amerika’da ne de Türkiye’de bu konuda oturmuş bir sistematik yoktur. Ancak sizinle ABD’de görülen ve emsal olarak nitelendirilebilecek bir karar çıkan davayı paylaşmadan edemeyeceğim.

Emsal Karar İncelemesi

Amerikan Sinema Filmleri Derneği (MPAA)’nın çok katı bir şekilde savunduğu “Gömmek İhlaldir (embedding is infringement) ” teorisi Chicago’daki ABD Yedinci Devre Temyiz Mahkemesi (United States Court of Appeals for the Seventh Circuit) hakimi Richard Posner tarafından reddedildi.

ABD’de yargıya taşınan olayda Flava Works isimli medya üreticisi şirket, videolarının myVidster isimli web sitesi tarafından iframe kodla çekildiğini ve izinsiz olarak dağıtıldığını gerekçe göstererek myVidster’i dava etti. Yerel mahkemenin de telif hakkı ihlali olduğu yönünde karar vermesinin ardından olay temyize taşındı. Temyiz mahkemesi yargıcı Posner ise bu durumun telif hakkı ihlali oluşturmadığını belirterek davayı düşürdü.

Posner gerekçeli kararında şu maddelerin üzerinde durdu:

1. Bir ihlal varsa bile ihlali yapan myVidster kullanıcılarıdır.  myVidster’ın kullanıcılar ile telif hakkına yol açacak bir ilişkisi yoktur.
2. Nasıl ki bir kişinin bir sinema salonuna bilet almadan kaçak olarak girmesi yanlış bir tutum olmasına rağmen telif hakkı ihlali yaratmıyorsa kullanıcıların embed ile video çekmeleri de benzer bir olay olup telif hakkı ihlali yaratmayacaktır.
3. Flava iddia ettiği gibi bir maddi kayıp yaşamış olsa dahi myVidster’ın şirket olarak bu ihlalde bir sorumluluğu yoktur.

Bu olayda da gördüğümüz üzere içerik barındırıcısı, embed kod ile farklı bir siteden video çekiyor olsa dahi bu videoları doğrudan kendisi eklemediği için sorumlu tutulamıyor. Web sitesi kullanıcıları ise içeriği kaynak siteden doğrudan çektiği için bir değişikliğe sebep olmadan paylaşıyorlar ve bu durumda da bir telif hakkı ihlali söz konusu olmuyor.

3. Türkiye’de Durum

Embed kod ile içerik paylaşmanın telif hakkı ihlaline neden olup olmadığını anlamak için “5651 sayılı ‘İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun”a bakmak gerekir.

Kanunun 4. Maddesinin 2. Fıkrası “İçerik sağlayıcı, bağlantı sağladığı başkasına ait içerikten sorumlu değildir.” Diyerek sorumluluğu açık bir şekilde ifade etmiştir. Bu maddeye göre link, embed kodu vd. şekillerde paylaşılan içerikteki hukuka aykırılıktan içerik sağlayıcı sorumlu tutulmayacaktır.

Telif hakkının ihlal edildiğini düşünen kişi böyle bir durumda doğrudan doğruya içeriği sunucunda barındıran kaynak siteye müracaat etmelidir. Zaten embed kodu ile içerik çeken sitenin sorumlu tutulmasının da bir mantığı yoktur. Örneğin kaynak sitede yer alan bir video embed kodu ile 100 farklı sitede paylaşılmış olsun. Hak sahibinin tek tek bu 100 siteye karşı bildirimde bulunması yerine sadece kaynak siteye bildirime bulunması içeriğin sanal alemden tek seferde kaldırılmasını sağlayacaktır.

4. Bir Eleştiri

Türkiye’de Müzik Yapımcıları Meslek Birliği MÜYAP’ın bu konuya olan bakış açısını anlayabilmek mümkün değil. Yurt dışında yer alan onlarca yargı kararı, ülkemizde yer alan mevzuat açık ve anlaşılır olduğu halde MÜYAP telif hakkı ihlalini ısrarla embed kod ile içerik paylaşan siteye yöneltmeye devam ediyor. Sonrasında MÜYAP’ın talebiyle ilgili sitelere erişim engeli geliyor ve söz konusu siteler kapattırılıyor.

Hatta MÜYAP’ın eskiden izlediği son derece enteresan bir yolu sizinle paylaşayım. Bundan beş sene öncesine kadar MUYAP’ın YouTube üzerinde bir kanalı bulunuyordu ve çeşitli içerikleri bu kanal vasıtasıyla kullanıcılar ile paylaşıyordu. Daha sonra YouTube’ta yer alan videolarının embed kodu ile paylaşım özelliğini kapatmamalarına rağmen embed kodu ile içerik paylaşan siteyi şikayet ediyorlardı. İnanılır gibi değil, değil mi? Neyse ki kendileri bu garip durumu fark etmiş olacaklar ki YouTube kanallarını kapattılar. (Sadece embed kod ile paylaşımı kapatsalar da yeterli olurdu ancak 3.5 milyon aboneye sahip kanallarını kapatmayı tercih ettiler.)

Problem sadece MÜYAP ile de sınırlı değil. Örneğin dizi / film fragmanları paylaşan web sitenizin de bir gün ansızın erişime engellenmesi mümkün. Mesela BeIn Türkiye (Eski adıyla Digitürk) geçen aylarda Game of Thrones fragmanlarını embed kodu ile paylaşan siteler için erişimin engellenmesi kararı aldırdı. Bunu anlamak mümkün değil.

5. Sonuç

Ülkemizde embed kod ile paylaşım dendiği zaman ne yapılacağı tam bir bilinmezlik. Aynı olay hakkında iki farklı karar verilmesi mümkün. Makalenin başından beri onlarca şey anlatmama rağmen ne yazık ki “Embed kod ile içerik paylaşmanız durumunda başınıza bir şey gelmez.” diyemiyorum. Kanımızca embed kod ile paylaşım yasalara tamamen uygun olmasına rağmen erişim engeliyle veya bir davayla karşılaşmanız mümkün. Umuyorum ki mevzuatımız bir gün gelişen ve değişen teknolojiye uyum sağlayarak embed kod ile yapılacak paylaşımları klasik hukuk perspektifinden daha farlı, teknik bir bakış açısıyla düzenler ve bu uyuşmazlıklar sona erer.

Konu hakkında profesyonel olarak hukuki destek almak isterseniz ekibimiz ile iletişime geçebilirsiniz.